حتماً برای شما هم پیش آمده باشد که در سفرهای گردشگری و طبیعت گردی و در محیط های گوناگون جنگلی با انواع قارچها مواجه شده باشید. قارچ ها جزو خوشمزه ترین خوراکی ها به شمار می آیند بااینحال ترس از سمی بودن این قارچ ها ما را از چیدن و استفاده آنها منع میکند. اما نگران نباشید. دفعه بعد که با این گونه های مختلف مواجه شدید به راحتی می توانید تشخیص دهید که آیا خوراکی است یا نه، چرا که در این مقاله به معرفی انواع مختلف قارچ های سمی و خوراکی خواهیم پرداخت.
اولین نکته این است. همیشه مراقب باشید. تشخیص اشتباه میتواند برای شما دردسر ساز شود.بر اساس یک برآورد، تعداد مسمومیت با قارچ سمی فقط در آمریکا سالانه ۶ تا ۷ هزار مورد اعلام شده‌است. هرچند نرخ مرگ و میر در اثر مصرف قارچ سمی کم‌تر از ۱ درصد است، اما بسیاری از افراد علائم مسمومیت حاد را تجربه می‌کنند. بسیاری از کسانی که مسموم می‌شوند کودکان هستند اما بسیاری از بزرگسالان نیز دچار این مسمومیت می‌شوند، و در موارد نادر نیز کل خانواده مسموم شده‌است.
در کل حدود ۳۰ نوع قارچ وجود دارد که سمی بودن آن برای انسان اثبات شده‌است، و بسیاری از آنها به یک خانواده تعلق دارند. علاوه بر این ۲۰ نوع دیگر نیز وجود دارد که مشاهده شده‌است گاهی منجر به مرگ میشود. در ادامه فهرستی از انواع قارچ های سمی آمده‌است که بیش‌ترین تلفات یا بیش‌ترین ظرفیت بالقوه را برای آسیب رساندن دارند.
در ادامه با ده نوع از سمی ترین قارچ ها آشنا میشوید:
قارچ مگس نماد افسانه‌های کودکان است. این قارچ با کلاهکی به رنگ قرمز و نقاط سفید فورا قابل شناسایی است و اگر آن را بخورید یک احمق به تمام معنا هستید! یا شاید بچه یا حیوان خانگی. شاید بتوانید حدس بزنید که چرا کودکان این نوع از انواع قارچ های سمی را می‌خورند اما مشخص نیست چرا سگ‌ها (و گاهی گربه‌ها) به خوردن آن تمایل دارند. متاسفانه قارچ مگس برای این حیوانات حتی سمی‌تر و قطعا کشنده است.
عامل اصلی مسمومیت در آمانیتا موسکاریا ترکیباتی به نامهای موسکیمول و ایبوتنیک اسید است. این ترکیبات روی دستگاه عصبی مرکزی اثر می‌گذارند و سبب از دست دادن تعادل، آشفتگی و اختلال خواب، حالت تهوع، و در برخی موارد توهم می‌شوند. اثرات خوردن این قارچ پس از گذشت ۱ ساعت بروز میکند اما به ندرت سبب مرگ میشود. یکی از بزرگ‌ترین خطرات مصرف این قارچ ناشی از رفتار دیوانه‌واری است که هنگام مسومیت از فرد سر می‌زند، چیزی که مردم دوران باستان نیز هنگام مصرف این قارچ در مناسک خود، از آن در امان نبودند.
قارچ بال فرشته در سراسر نیم‌کره‌ی شمالی یافت میشود و نام آن در درجه‌ی اول برگرفته از شکل ظاهری آن است، و علت دیگرش این است که خوردن آن شانس زیادی برای رفتن به بهشت به شما می‌دهد.
بال فرشته قبلا خوراکی محسوب می‌شد و ظاهرا طی سال‌های متمادی هیچ گزارشی از مسمومیت در اثر خوردن این قارچ وجود نداشته‌است. در ۲۰۰۶، زمانی که حدود ۶۰ نفر در ژاپن بس از خوردن این قارچ بیمار شدند، این رویه تغییر کرد. از این تعداد ۱۷ نفر در ۶ هفته‌ی بعد فوت کردند.
در یک مورد دیگر در ۲۰۰۹، مردی ۶۵ ساله بعد از خوردن قارچ بال فرشته در اثر آنسفالوپاتی (بیماری مغری) فوت کرد. شایان ذکر است بسیاری از کسانی که فوت کردند قبل از مسمومیت مشکلات کلیوی یا کبدی داشتند.
علت سمی بودن این قارچ کاملا مشخص نیست اما یک آمینو اسید منحصر به‌فرد در آن شناسایی شده‌است که سلول‌های مغز حیوانات آزمایشگاهی را می‌کشد. همچنین ممکن است این قارچ حاوی میزان زیادی سیانید باشد.
نام این قارچ کمی گمراه‌کننده است. این قارچ کوچک و ظاهرا خوشمزه، و بسیاری از قارچ‌های خانواده‌ی لیپوتا حاوی آماتوکسین هستند که قادر است کبد را از بین ببرد. این سم همان ماده‌ای است که مسئول ۸۰-۹۰ درصد مرگ‌های ناشی از قارچ سمی است. نرخ مرگ و میر در اثر آماتوکسین، در صورت عدم درمان ۵۰ درصد، و حتی با وجود درمان ۱۰ درصد است. علائم اولیه‌ی مسمومیت با این قارچ ناراحتی‌های گوارشی است اما مرگ ممکن است کمی طول بکشد و ناشی از نارسایی کبد خواهدبود.
این نوع از انواع قارچ های سمی در جنگلهای مخروطی سراسر اروپا و آمریکای شمالی یافت میشود و در طول سال‌ها منجر به مرگ افراد بسیاری شده‌است.
یکی دیگر از اعضای این خانواده قارچ پارازول است که به همین اندازه خوشمزه به نظر می‌رسد و به همین اندازه هم کشنده است.
این قارچ ژاپنی با ظاهر ناخوشایندی که دارد فریاد می‌زند ”من را نخور!“ البته این نظر من است. بدیهی است که مردم ژاپن نظر دیگری دارند. من فکر می‌کنم آنها درباره‌ی غذای خود به سرنوشت اعتقاد دارند و هر بار که کمی ماهی بادکنکی می‌خورند انتظار مرگ را دارند. ظاهرا این قارچ شبیه قارچ گانودرما لوسیدوم است و به اشتباه خورده میشود.
سم اصلی موجود در این قارچ مایکوتوکسین تری‌کوتیسین است که اثرات نامطلوبی دارد و ممکن است در عرض چند روز منجر به مرگ شود. علائم این سم در کل بدن بروز میکند و تمام اندام‌ها، و در درجه‌ی اول کبد، کلیه‌ها و مغز را تحت تاثیر قرار می‌دهد. همچنین کمبود گلبول‌ها خون، پوسته پوسته‌شدن صورت و ریزش مو باعث میشود این‌طور به نظر برسد که قربانی از مسمومیت پرتوی (یا سرطان خون) رنج می‌برد.
این نوع از انواع قارچ های سمی بیشتر در علفزارها یافت میشود و بومی منطقه‌ی شمال غربی آمریکا است. هرچند این قارچ در نگاه اول خوردنی هوس برانگیزی نیست، اما ظاهر آن در باغ‌ها، بیشتر از قارچ های دیگر آدم‌ها را به خود فرا می‌خواند.
عامل دیگر در مسمومیت اتفاقی با این قارچ شباهت ظاهری آن به قارچ سیلوسایبین است که با نام قارچ جادویی نیز شناخته میشود. با این حال خوردن یکی از این قارچها میتواند به بدترین تجربیات منجر شود. گفته میشود این قارچ حاوی سم کشنده‌ی آماتوکسین است که اگر خورده شود میتواند سبب آسیب جبران‌ناپذیر به کبد شود.
یک قارچ کشنده‌ی دیگر که همین لقب را گرفته‌است. کلاه توری ظاهری بسیار معصوم دارد و شبیه بسیاری از قارچ‌های خوراکی است. در واقع این قارچ بی‌نهایت سمی است و ممکن است خوردن آن شما را بکشد. اگر این اتفاق در هفته‌های اول نیفتد بعدها وقتی کلیه‌هایتان از کار افتاد شما را از پای درمی‌آورد.
این اتفاق برای نیکلاس ایوانز، نویسنده‌ی رمان نجوارگر اسب رخ داد. او به همراه همسرش و دو میهمان دیگر قارچ‌های کلاه توری را خوردند که به اشتباه به جای قارچ های خوراکی جمع کرده‌بودند. با این‌که همه‌ی آنها نجات پیدا کردند، اما ایوانز تحت دیالیز قرار گرفت و به همه آنها گفته در آینده به پیوند کلیه نیاز پیدا می‌کنند.
آنها خوش‌شانس بودند. سم اورلانین به اندازه‌ی آرسنیک قوی است و پادزهر شناخته‌شده‌ای ندارد. گفته میشود تنها چشیدن و تف کردن قطعه‌ای کوچک از این قارچ برای مسموم شدن کافی است.
علاوه بر نارسایی کلیه، دیگر علائم گزارش‌شده‌ی این مسمومیت شبیه به آنفولانزا است. این علائم تا چند روز بروز نمی‌کند و ممکن است هفته‌ها ادامه داشته‌باشد.
ظاهر این قارچ فریاد می‌زند ”من را بخور!“ این قارچ در تنه‌ی خشکیده‌ی درختان می‌روید و در تمام دنیا، از شمال‌ترین نقطه در قطب تا جنوبی‌ترین نقطه در استرالیا یافت میشود.
قارچ کلاهک جمجمه‌ی پاییز هم مانند دیگر قارچ‌های سمی شبیه به گونه‌های خوراکی است. بنابراین اگر دقیقا نمی‌دانید که چه کار می‌کنید، احتمال زیادی وجود دارد که بمیرید!
ماده‌ی فعال این قارچ نیز آماتوکسین معروف است. بنابراین اگر برای عملکرد کبدتان ارزش قائل هستید، از این نوع قارچ جدا اجتناب کنید.
با وجود تمام نامهای خنده‌داری که به قارچها می‌دهند، این یکی خودش اسم خودش را فریاد می‌زند: ”قارچ مغزی!“ اما به یک دلیل دیگر آن را مورل تقلبی نامیده‌اند، که چندان ربطی به ظاهرش ندارد.
بدیهی است چیزی که شبیه به مغز باشد قرار نیست خورده نشود. و خورده میشود. مورل تقلبی یک خوراکی لذیذ در اسکاندیناوی و اروپای غربی است.
ولی آیا به شدت سمی و کشنده نیست؟ خوب، بله اما نه. اگر آن را به صورت خام بخورید به احتمال خیلی زیاد مرگ سختی خواهیدداشت. اگر به خوبی پخته نشود هم ممکن است بمیرید. ولی اگر آن را به خوبی بپزید مطمئنا طعمی فوق‌العاده خواهدداشت.
سم این قارچ جیرومیترین است که وقتی آن را می‌خورید در بدن به مونومتیل‌هیدرازین تبدیل میشود. این سم در درجه‌ی اول کبد، و سپس دستگاه عصبی و گاهی کلیه‌ها را تحت تاثیر قرار می‌دهد. چند ساعت پس از مصرف این قارچ علائمی از قبیل اسهال و استفراغ و بعد از آن سرگیجه، ضعف و بی‌حالی و سردرد به سراغ فرد می‌آید. در بدترین حالت این وضعیت به کما و مرگ در عرض یک هفته منجر میشود.
مورل تقلبی در جنگلهای مخروطی سراسر اروپا و آمریکای شمالی یافت میشود.
اگر اسم این قارچ روی آن حک شده‌بود قطعا هیچ کس با عقل سلیم آن را نمی‌خورد! فرشته‌ی ویرانگر، این اسم فریاد می‌زند ”من را بخور تا بمیری!“ و این به خوبی قارچ‌های خانواده‌ی آمانیتا را توصیف میکند.
این قارچ حاوی دوز کشنده‌ای از سم آماتوکسین است و مسئول بخش عظیمی از مرگ‌های مرتبط با قارچ است. علائم اولیه‌ی مسمومیت با این قارچ گرفتگی عضلات، هذیان، تشنج، استفراغ و اسهال است که در عرض یک روز پدیدار میشود. متاسفانه تا این زمان ممکن است سموم در بدن جذب شده‌باشد و سبب تخریب جبران‌ناپذیر کلیه‌ها، و خصوصا بافت کبد شود. ممکن است در این مقطع پیوند کبد تنها گزینه برای زنده ماندن بیمار باشد.
کلاهک مرگ با فرشته‌ی ویرانگر هم خانواده است و مانند آن ظاهری جذاب دارد. این قارچ مسئول مرگ اتفاقی و عامدانه‌ی اکثر قربانیان است. کلاهک مرگ قدمتی طولانی دارد و با مرگ برخی از قربانیان مهم، از جمله کلادیوس، امپراطور روم، یک پاپ و یک تزار روس در ارتباط است.
کلاهک مرگ بومی اروپا است و معمولا در جنگلها، زیر درختان بلوط یافت میشود. این قارچ شبیه قارچ‌های خوراکی مختلف است، که مهمترین آن قارچ صدفی است. قارچ صدفی در آسیا خورده میشود. به همین دلیل بسیاری از مهاجران بی‌احتیاط را، که از کشورهای آسیایی هستند به دام می‌اندازد. چون این قارچ در این کشورها نمی‌روید.
عامل سمی اصلی در این قارچ آلفا-آمانتین (آماتوکسین) است. همان‌طور که گفته شد، این سم آسیب جبران‌ناپذیری به کبد و کلیه‌ها وارد میکند.
برآورد شده‌است که حدود ۳۰ گرم یا تقریبا نصف یک قارچ کلاهک مرگ برای کشتن یک بزرگسال کافی است. به نظر می‌رسد بسیاری از گزارش‌های مسمومیت شامل کل خانواده بوده‌است. در ۲۰۰۶ یک خانواده‌ی ۳ نفره‌ی لهستانی این قارچ را خورده بودند. یکی از آنها فوت کرد و دو نفری که نجات پیدا کرده‌بودند به پیوند کبد نیاز داشتند. ظاهرا در چنین موارید قربانیان ۵۰ درصد شانس زنده ماندن دارند، مانند گروهی ۴ نفره که سال نو را در استرالیا جشن گرفته بودند و اخیرا نیز یک زوج در انگلستان نجات پیدا کردند.
بر خلاف برخی از قارچ‌های این فهرست، پختن، خشک کردن یا منجمد کردن این قارچ تاثیری بر میزان سمی بودن آن ندارد.
این قارچ اولین بار در جاندیک وکاپور هندوستان جمع آوری و از آن کشت خالص تهیه شد. این قارچ به علت رشد آسان و باردهی عالی و مزه خوب بسرعت به صورت یک گونه تجاری در بسیاری از کشورها بخصوص آسیای جنوب شرقی مورد بهره برداری قرار گرفت .
این قارچ تا کنون تحت نامهای مختلف از جمله قارچ هندی، قارچ خرما نامیده شده است. قطر اسپورها از 15 میکرومتر تجاوز می کند این گونه دارای یک پوشش مجزا و یک حلقه پایدار بر روی ساقه است سیستم هیفی آن نیز ترکیبی از فرمهای دی میتیک و تری میتیک است در شرق ایالات متحده، این قارچ درختان سخت چوب را مورد حمله قرار می دهد در حالی که در نواحی مرتفع روی سوزنی برگهایی چون پیسیا و نراد رشد می کند این قارچ به طور معمول در بهار و تابستان یتفت می شود .
در جنگل های چوب سخت قرار دارد این قارچ روی تعدادی زیادی از مواد سلولزی قادر به رشد است این قارچ به نامهای از جمله قارچ صدفی، تپه صدفی، صدف درخت، قارچ حصیری و غیره نامیده شده است رنگ ارقام تحت تاثیر نژاد و حرارت محیط تغییر می یابد ساقه به صورت نا متقارن و غیر مرکزی یه کلاهک متصل می شود بافت کلاهک نازک و در بعضی به صورت منفرد است این قارچ در مجموع در مناطق معتدله و در جنگلهای گرمسیری جهان انتشار دارد .
از نظر جذابیت و شادابی ظاهری تعداد کمی از قارچ های صدفی مانند این قارچند این گونه بسیار ترد و شکننده بوده، حمل ونقل و جابجایی آن پس از برداشت برای نواحی دور مشگا است طعم این قارچ در ابتدا تند و تلخ است اما بعد از پخت طعمی با بوی تند گردو دارد این قارچ بومی جنگلهای چین، جنوب ژاپن، و مناطق نزدیک آن است .
قارچ شاه صدف با داشتن بهترین مزه، نام مناسب شاه صدف را به خود اختصاص داده است شاه صدف با بافت سفت و محکم است این قارچ با ترجیح چوبهای خشبی درختان جنگلی به آسانی پرورش می یابد هر چند این قارچ بر روی کاه غلات نیز رشد می کند شاه صدف در سرتاسر جنوب اروپا، مرکز آفریقا، مرکزآسیا و جنوب شوروی سابق، استان کهکیلویه و بویراحمد ایران یافت می شود این قارچ خاکزی است و بر روی ریشه های دفن شده درختان چوبی رشد می کند .
جالبترین قارچ های صدفی در جهان به شمار می رود در حقیقت گونه های درون این گروه دو شکلی بوده و دارای چرخه زندگی جنسی و غیر جنسی می باشد در مقیاس تجاری در آسیا بویژه تایوان و تایلند کشت می شود این قارچ را در منابع علمی قارچ آبالون، قارچ صدفی افرا، قارچ صدفی میلر نامیده اند .
این گونه شامل مخلوطی از قارچ های صدفی صورتی رنگ است . واریته های صدفی صورتی رنگ معمولترین قارچ های صدفی وحشی در تمام نواحی آب و هوایی گرمسیری دنیا می باشد . این گونه که به دلیل سرعت برای باردهی، توانایی در رشد بر روی دامنه وسیعی از مواد لیگنو سلولزی و مقاومت نسبت به درجه حرارت بالا کاملا شناخته شده است این قارچ به نام های قارچ سالمون، قارچ توت فرنگی، قارچ فلامینگو، تاکیدروهیراتیک( ژاپنی ) و غیره در منابع علمی نامیده میشود .
این قارچ به خاطر عطر و طعم خاص آن ( بوی ترخون ) و اندازه اسپور قابل تشخیص است اندازه اسپور اساسا 12 تا 14 میکرون بزرگتر از اسپورهای 5/7 تا 11 میکرونی مجموع نژادهای اروپایی است رنگ قارچها در ابتدا زرد متمایل به قرمز تا خرمایی رنگ است که با گذشت زمان قهوه ایی تیره می شود .
قارچ خوراکی کاه دوست یا قارچ چینی یکی دیگر از قارچ های خوراکی است که در مناطق معتدل و گرمسیری رشد می کند قارچی بسیار خوشمزه که روی کاه و کلش بویژه ساقه های برنج براحتی رشد می کند چینیان اولین افرادی بودند که بیش از 1000 سال پیش موفق به تولید این قارچ به روش مصنوعی شدند قارچ چینی بویژه پس از پخته شدن طعم و مزه بسیار مطبوعی دارد به همین علت در کشورهای که این قارچ تولید می شود مردم آن را بر قارچ دکمه ای ترجیح می دهند متاسفانه این قارچ تا کنون در کشور ما تولید نشده است .
قارچ جنگلی یکی از مواد لذیذ و سنتی در کشورهای ژاپن چین و کره است حدود هزار سال است که این قارچ تحت شرایط طبیعی در مناطق خنک و کوهستانی آسیا بر روی قطعات چوب درختی کشت و پرورش داده میشود در حال حاظر چندین رقم از این قارچ شناسایی شده و طی چند دهه اخیر روشهای مناسبی برای تسهیل و پرورش هر چه مطلوبتر قارچ در شرایط مصنوعی پیشنهاد شده است .
این قارچ با جذابیتی غیر معمول در بافت موقع خوردن طعم و مزه قابل توجهی ندارد این قارچ در آسیای درور ارزش زیادی ندارد و عموما در سوپ استفاده می شود بمحض خشک شدن گوشهای چوب، چروکیده شده و به صورت بخش کوچکی از اندازه اصلی قارچ در می آید و بمجرد تماس با آب ، آن را جذب و اندازه شکل اولیه خود را پیدا می کند . این قارچ به نا مهای گوش چوب ، چوش درخت ، گوش ماوییور ، گوش یهود ، قارچ گوش ودر ژاپن به نام کیکوریج نامیده شده است .
قارچ مرد پشمالو برای مدتهای مدید به عنوان مطلوب ترین قارچ مورد توجه دوستداران قارچ آمریکایی و اروپایی بوده است . تشخیص آن بسیار ساده است و با رشد متراکم بر روی بستر و تولید کلاهک های قابل توجه امکان اشتباه را به حداقل می رساند . بافت شکننده و شیوه منحصر به فرد خود نابودی که با عطر ملایم و بسیار مطلوب همراه است .این قارچ به شدت مورد توجه جمع آوری کنندگان و شکارچیان قارچ قرار گرفته است .این قارچ را میتوان در تمامی مناطق معتدل، در اواخر تابستان و پاییز یافت . در ایران این قارچ در دشتها و مراتع مناطق شمالی کشور حتی در جنگلها نیز بوفور دیده می شود .
این قارچ به نامهای قارچ رقص ابری ، و قارچ رقص پروانه ای در منابع علمی نامیده می شود . رنگ ان قهوه ای مایل به خاکستری تیره تا قهوه ای سیاه رنگ است شکل ظاهری انها با چشم ، براحتی قابل تشخیص می باشد . پراکنش این قارچ در مناطق معتدل شمالی و رشد آن در جنگلهای خزان دار است درشمال آمریکا و احتمالا کانادا ، در تمامی ایالات شمال شرقی و اتلانتیک پیدا می شود . پیدا می شود و گاهی در شمال غربی و جنوب غربی آمریکا نیز یافت می شود .
سایر قارچ های خوراکی
این قارچ تولید اندام های باردهی کوچکی می کند مه بسیار لذیذ و خوشمزه است . این قارچ در ژاپن در فصل زمستان در طبیعت با تخریب چوب روی تنه درختان برگ پهن رشد می کند . پرورش قارچ بر روی تنه درختان یا خاک اره صورت می گیرد . هر چند روی خاک اره قارچ ها رشد و کیفیت بهتری دارند . دوره کاشت از زمان بذر پاشی تا برداشت محصول سه ماه می باشد .مواد بستر عبارتتد از : خاک اره و سبوس برنج که حدود 58 تا 60 درصد آب به این مخلوط بستر اضافه می کنیم .
این قارچ به قارچ خوراکی سپیدار ( کبوده ) معروف است و بوی مطبوع و جذب کننده ای دارد و بر روی بقایای درختان برگ ریز محصول بسیار خوبی تولید می کند این قارچ در جنوب شرقی آمریکا به عنوان عامل مفید موثر و قابل استفاده در بازیافت و افزایش چرخه تبدیل بقایای ( بخصوص چوب ) معرفی شده است . سطح کلاهک صاف و رنگ آن در ابتدا ، از زرد مایل به خاکستری تا خاکستری تیره تغییر کرده و در نهایت قهوه ای شکلاتی می شود . چوب ، چیپس و خاک اره می تواند در طبیعت برای کشت قارچ مورد استفاده قرار گیرد .
مصرف قارچ به صورت تاره می باشد زیرا قارچ شباهت زیادی به قارچ دکمه ای طلایی داشته و بازاریابی آن اسان است . برای عرضه در بازار ، بهتر است برداشت قارچ قبل از پاره شدن پرده کلاهک صورت گیرد .
رشد این قارچ در مناطق معتدل ، در فصل پاییز ودر طبیعت است . اندام باردهی این قارچ نسبتا سفت با کلاهک صاف و سفید و در اندام های مختلف می باشد قطر کلاهک 5 تا 9 سانتیمتر است . محل اتصال کلاهک با ساقه به صورت حلقه ای به نام انالوس است این قارچ همان قارچی است که مورد استفاده ما قرار می گیرد و در بازار به اسم قارچ دکمه ای شناخته شده است این قارچ برای فروش تازه در سوپر مارکتها و فروشگا ههای مواد غذایی و همچنین برای حمل به مناطق دور با توجه به مقاومت نسبی آن به ضربه مناسب است پس از ظهور اندام باردهی – که به شکل ته سنجاق می باشد- رشد قارچ بسیار سریع و کلاهک قارچ بسرعت بزرگ می شود قارچها در حالت دکمه ای باید چیده شوند زیرا پس از باز شدن کلاهک کیفیت قارچ بشدت پایین می آید .
مترجم زبان انگلیسی. به بیشتر شهرهای ایران سفر کرده ام و با تجربیاتی که از این سفرها بدست آوردم معتقدم ایران یکی از بهترین کشورهای جهان برای گردشگران خارجی و ایرانی است.
از پر شدن تمامی موارد الزامی ستاره‌دار (*) اطمینان حاصل کنید. کد HTML مجاز نیست.
War Dreams Super Perfect Body Scary Nature Lovers School Winner Trick Hi Psychology Lose Addiction Survival Acts The East Travel Near Future Tech How Cook Food Wonderful Search Discommend Book Forever Electronic 1 Science Doors The Perfect Offers Trip Roads Travel Trip Time Best Games Of Shop Instrument Allowedly
به جهانگردی دات کام خوش آمدید. سایت جهانگردی و گردشگری ایران، بهترین مرجع آنلاین شما برای آشنایی با نقاط توریستی و تفریحی ایران و جهان خواهد بود. با ما همراه شوید تا بیشتر از همیشه با شهرها، روستاها، کشورها، نقاط دیدنی ایران و جهان، طبیعت، مهاجرت وهمه دانستی های گردشگری آشنا شوید...
info@jahangardy.com
این مقاله خیلی بدردم خورد . سپاسگزارم از زحماتتون